آدم‌ربایی کودکی ۹ ساله در بلخ ضعف دولت افغانستان در تامین امنیت شهروندان را نشان میدهد

آدرم‌ربایی کودکی دربلخ که دل یک ملت را به درد آورده است

بیش از پنج ماه است که عبدالرووف ۹ ساله، پسر یک بازرگان از قوم ترکمن از شهر مزارشریف به دست آدم ربایان در راه رفتن به مدرسه ربوده شده و به جاهای نامعلومی منتقل شده است. آدم ربایان تا حالا چندین کلیپ ویدیویی برای خانواده عبدالرووف از آزار و اذیت و شکنجه اش فرستاده و خواستار دو میلیون و دوصد هزار دلار آمریکایی در ازای آزادی او شده اند. 

گرچه هویت آدم‌ربایان از سوی دولت به گونه رسمی افشا نشده، اما یک منبع آگاه از این پرونده می‌گوید حلقه‌های نزدیک به قدرت در این آدم ربایی دست دارند. 

اتهام حمایت مقام های ارشد دولت از مجرمین

این منبع آگاه می‌گوید فرمانده اخترمحمد ابراهیم‌خیل مشهور به اختر لچک مسئول پیشین کمپین انتخاباتی اشرف غنی در بلخ همراه با پسرانش در این آدم ربایی دخیل‌اند. به گفته این منبع والی بلخ در نخستین روز های آدم ربایی با استناد به شواهد و مدارک ۱۱ نفر به شمول فرزندان فرمانده اختر را بازداشت و برای تحقیق به کابل فرستاد. اما فرزندان فرمانده اختر بدون اینکه مورد بازجویی قرار گیرند در کمترین مدت با ضمانت دوباره آزاد شده و به مزارشریف بازگشتند. هواداران آنها هنگام بازگشت از این افراد با گل استقبال کردند. پدر عبدالرووف نیز تایید می کند که این حلقه افراد زورمند در این آدم ربایی دست دارد.  

در همان روز نخست که عبدالرووف ربوده شد، نیروهای امنیتی می‌خواستند شخصی به نام ضمیر را که پیشینه جرمی هم دارد، بازداشت کنند.

نیروهای امنیتی بلخ او را تحت تعقیب داشتند اما این فرد به منزل عبدالسلام بای (مشهور به سلام بای کفایت) از تاجران بزرگ پناه برد.

 با آنکه امنیت ملی اصرار بر بازداشت فوری اش داشت، اما با وساطت یکی از معاونان امنیت ملی گرفتاری با تاخیر بیشتر از یک ساعت مواجه شده و برخی اسناد و مدارک ازجمله تلفن همراه که به واسطه آن به پدر عبدالرووف تماس گرفته شده بود، ناپدید شد. 

به گفته منبع، بعد از گرفتاری ضمیر، تماس های بعدی با پدر عبدالرووف از شماره دیگر صورت می‌گرفت. 

این منبع می‌گوید، ضمیر فردیست که با خانواده فرمانده اختر قرابت نزدیک دارد. برادر ضمیر داماد فرمانده اختر است. معاون امنیت ملی که این گریز را زمینه سازی کرده بود، نیز بخاطر این کار، از وظیفه سبکدوش شد.  

به گفته منبع آگاه از این پرونده، سلام بای و ضمیر طراح این آدم ربایی اند و فرزندان اختر محمد و همدستان شان مجریان آن.

منبع می‌گوید، ضمیر از همدستان فرزندان فرمانده اختر در جرایم دزدی و سرقت هاست. فرزندان فرمانده اختر در گذشته نیز در پیوند به دزدی ها و قضایای جنایی متهم شده اند، اما بخاطر حمایت مقام های ارشد حکومت مرکزی، مسوولین حکومت محلی نتوانسته اند آنها را بازداشت و به نهاد های عدلی و قضایی معرفی کنند.

این بار نیز منابع آگاه می‌گویند فرزندان فرمانده اختر در این آدم ربایی دخیل اند و به همین دلیل آنها بازداشت شده و برای بازجویی به کابل منتقل شده بودند.

حاجی نبی، پدر عبدالرووف مدعی است، این آدم ربایی از سوی سلام بای سازماندهی شده و مجری آن فرزندان اختر محمد است. 

فرمانده اختر از زورمندان محلی است که در بلخ قدرت دارد. او پیشتر نیز دست به اقدامات ضدامنیتی زده است. 

حدود سه سال پیش نیز یکی از فرزندان اختر محمد در حال ربودن یک جعبه پول از یک مغازه مورد پیگیرد پولیس قرار گرفت. پسر اختر محمد پس از فرار از ساحه ی جرم به منزل پدرخود اختر محمد پناه برد. پلیس که توانسته بود مجرم را تا دم در فرمانده اختر دنبال کند، با مخالفت نیروهای مسلح فرمانده اختر مواجه شده ومنزل این فرمانده برای ۲۴ ساعت تحت محاصره نیروهای امنیتی قرار گرفت. سرعت عمل فرمانده اختر در یاری جستن از کابل به حدی سریع بود که پلیسی که در دم در خانه اش بود قبل از ورود با ممانعت دولت مرکزی مواجه شد.

با آنکه ویدیوی جریان سرقت پول در شبکه های اجتماعی منتشر شده بود، آنزمان نیز مسوولین حکومت مرکزی در این قضیه دخالت کرد و نیروهای امنیتی نتوانستند وارد منزل اختر محمد شده و فرزند او را بازداشت کنند. به گفته منبع، در آن زمان هدایت کابل به مقام های محلی بلخ این که بود که این موضوع را به شکل مسالمت آمیز حل کنند.

در نهایت پس از ۲۴ ساعت، پلیس حلقه محاصره را شکست و مقام های بلخ ازجمله رئیس شورای ولایتی این موضوع را یک(سوء تفاهم) خواند. امری که با واکنش تند کاربران شبکه های اجتماعی مواجه شده و دولت مرکزی را حامی جانیان و دزدان خواندند. 

این‌بار نیز مقام های محلی تلاش کردند تا پیش از آنکه آسیبی به عبدالرووف ۹ ساله برسد، مظنونان را بازداشت و مورد بازجویی قرار دهند، اما مخالفت مقام های مرکزی باعث شد که شماری از آنها به شمول فرزندان فرمانده اختر بدون کدام بازجویی با قید ضمانت آزاد شوند. 

محمد فرهاد عظیمی والی بلخ در پیوند به این آدم ربایی به رسانه ها گفته این پرونده خیلی پیچیده و تا حدی سیاسی است. به گفته والی بلخ، حال این پرونده در سطح رئیس جمهور، معاون اول ریاست جمهوری و مشاور شورای امنیت ملی پیگیری می‌شود.

منبع میگوید پیچیدگی این پرونده به پیوند های خانوادگی فرمانده اختر با دیگر متهمان گره خورده است.

برخی از افراد مظنون در این پرونده از ساحه تحت کنترول دولت فرار کرده و در مناطق تحت نفوذ طالبان پناه برده اند. طالبان شماری از آنها را دستگیر و اعتراف شان را گرفته است. یکی از این افراد سید کریم آغا یکی از  فرماندهان محلی  مربوط به غلام حضرت گرگری است.

گرگری از فرماندهان ملیشه در زمان داکتر نجیب الله است که بعداً با طالبان یکجا شده و پس از سقوط این گروه به پاکستان پناه برده بود. او با حمایت حامد کرزی دوباره به أفغانستان آمده و حال هم یکی از فرماندهان شورش های مردمی در بلخ است. سید کریم آغا در اعتراف خود به طالبان پذیرفته که پسران فرمانده اختر عبدالرووف را یک شب در منزل او آورده بودند، اما بعداً آنجا را ترک کردند.

طالبان همچنان یازده تن از افراد گروه خود را بخاطر تبانی با آدم ربایان بازداشت کرده است. 

در اعتراضات مردمی ۱۹ دلو در شهرمزارشریف، حاجی نبی پدر عبدالرووف به رسانه ها نام یکی از آدم ربایان را پَلی گفت. پَلی هم از افراد فرمانده گرگری است که در یکی از اعترافات افراد دستگیرشده از سوی طالبان گفته او این آدم ربایی را با همکاری عنان و دونفر دیگر انجام داده و عبدالرووف را برای ملک بای سپرده است. عنان فعلاً در بازداشت امنیت ملی و تحت تحقیق این نهاد است.

غلام حضرت گرگری با فرمانده اختر محمد ابراهیم‌خیل رابطه نزدیک دارد. فرزند فرمانده اختر داماد فرمانده گرگری میشود. پَلی و سید کریم آغا افراد گرگری اند و گرگری هم خسر یکی از فرزندان فرمانده اختر. 

حاجی نبی در این راهپیمایی هشدار داد، اگر حکومت به ویژه رئیس جمهور برای رهایی فرزندش تعلل کند، نام آدم ربایان دیگر را نیز بعداً با رسانه ها شریک خواهد کرد. هشدار مستقیم پدر عبدالرووف به کابل و رد پای این همه مجرمین در بلخ به یکجا ختم میشود، به منزل فرمانده اختر. و حامیان فرمانده اختر هم مقام های ارشد در حکومت مرکزی.  

ریشه این ناامنی در کجا است؟ 

اشرف غنی رئیس جمهور و عطامحمد نور، فرمانده نیرومند محلی در بلخ، از زمان انتخابات ۲۰۱۴ روابط پرتنشی داشتند. در انتخابات سال ۲۰۱۴ عطامحمد نور از حامیان بی پروپاقرص عبدالله عبدالله رقیب اشرف غنی بود. در جریان مبارزات انتخاباتی هردو طرف سخنرانی های آتشین علیه هم دیگر داشتند. به گونه مثال، اشرف غنی دریک نشست مبارزات انتخاباتی خود در بلخ وعده داد پس از رئیس جمهور شدن عطامحمد نور را از سمت ولایت بلخ برکنار می‌کند.

حرفهای که با واکنش تند عطامحمد نور مواجه شد و اشرف غنی را باد آورده ی از غرب خواند. در دوران حکومت وحدت ملی اشرف غنی در یک تفاهم سیاسی با عبدالله عبدالله گرچه حکومت را پنجاه پنجاه تقسیم کرد، اما با مرور زمان صلاحیت های عبدالله عبدالله را در امور اجرایی حکومت محدود کرد. عطامحمد نور از عبدالله عبدالله بخاطر عدم واکنش در برابر اشرف غنی ناراض شده و خودش وارد گفتگو شد. اشرف غنی با عطامحمد نور هم وارد یک تعامل سیاسی شد و برای عطامحمد نور و حامیانش چند وزارتخانه و سفارت پیشنهاد داد، اما در عوض خواستار کناری گیری او از قدرت شد.

عطامحمد نور نزدیک به سه ما در برابر این خواست اشرف غنی مقاومت کرد اما بالاخره در اثر فشار های داخلی و بین المللی شکست را در برابر رئیس جمهور وقت پذیرفت. کناره گیری عطامحمد نور از قدرت مشروط به چند موضوع بود. یکی از آن جمع، سپردن مسوولیت ولایت بلخ به حامیان و طرفداران خودش. اشرف غنی هم این خواست او را پذیرفت و محمد اسحق رهگذر، یکی از نزدیکان عطامحمد نور را در بلخ به عنوان والی گماشت. اما این پایان کار نبود.

او میخواست از گروه‌های که با عطامحمد نور میانه خوب ندارند حمایت کند و این گروه ها را منحیث وسیله فشار علیه عطامحمد نور و نزدیکانش در بلخ تقویت کند.

فرمانده اختر و جمعه خان همدرد، و شماری دیگر که از گذشته با عطامحمد نور روابط پر تنش داشتند مورد حمایت اشرف غنی قرار گرفتند. لازم ذکر است، اشرف غنی پس از پیروزی در انتخابات ۲۰۱۴ زمانی که به مزارشریف سفر کرد، اولین جایی که مسکن گزید، منزل فرمانده اختر محمد ابراهیم‌خیل بود. 

مساله آقای غنی این بود که عطا محمد نور با حکومتداری دوامدار در بلخ تمام نیروهای سیاسی را تصفیه کرده و خودش بلخ را به یک مرکز حزبی و شخصی خود تبدیل کرده است. 

حال در پرونده آدم ربایی عبدالرووف نیز ارگ ریاست جمهوری جانب مخالفین عطامحمد نور را گرفته است. محمد فرهاد عظیمی با آنکه وابسته به حزب جمعیت اسلامی نیست، اما از افراد مورد حمایت عطامحمد نور است، و فشار بر او در حقیقت تحت فشار قرار دادن عطامحمد نور است. هرقدر نارضایتی مردم از حکومت محلی بیشتر شود به همان اندازه اشرف غنی برای برکناری حامیان عطامحمد نور از قدرت دست باز پیدا میکند، البته به نحوی که با مقاومت مردم هم مواجه نشود. 

چنانچه با در نظر گیری اوضاع پیش آمده در بلخ، حدود دو ماه و نیم پیش اشرف غنی خطاب به مقام های محلی در بلخ هشدار داد، اگر کودک ربوده شده پیدا نشود، تمام مقام های امنیتی را برکنار خواهد کرد. او برای مقام های محلی بلخ ۱۵ روز زمان داده بود. 

اما در پرونده آدم ربایی عبدالرووف ۹ ساله، اسناد و شواهد علیه فرزندان فرمانده اختر و نزدیکان او یکی پی دیگر افشا میشوند و این امر رئیس جمهور را در تنگنا قرار داده است. اخیراً پدر عبدالرووف علیه سه نفر از جمله فرمانده گرگری، شاه آغاسی یکی از پسران فرمانده اختر، و یک افسر پلیس که به پسر شاه ولی مشهوراست، شکایت درج کرده و مقام های محلی بلخ این سه تن را در بازداشت و به کابل منتقل کرد.

پهلوهای سیاسی این پرونده:

حکومت محلی در بلخ و در تلاش برای ردیابی عبدالرووف علاوه بر فرزندان فرمانده اختر، گروه های دیگر را نیز مورد تحقیق و بازجویی قرار داده است. 

یکی از این افراد که نیروهای مسلح در بلخ دارد، فرمانده نظام الدین قیصاری، فرمانده پیشین ولسوالی قیصار است که فعلاً با افراد مسلح خود در شهر مزارشریف زندگی میکند. 

او پیشتر گفته بود که افراد نزدیک به عطا محمد نور، در این آدم ربایی دخیل اند. او همچنان مدعی شد، نام تمامی آدم ربایان را به هیئتی امنیتی که از کابل آمده بود گفته است. اما به گفته قیصاری، «یا دولت در این پرونده دست دارد، یا هم نمی‌خواهد و یا هم نمیتواند آدم ربایان را دستگیر کند.»

قیصاری در این ویدیو همچنان با تاکید میگوید ، تمامی آدم ربایان را میشناسد و اگر رییس جمهور افغانستان، بخواهد، نام همه آنها را فاش می‌کند.

حدود یک ماه پیش رئیس امنیت ملی در کنفرانس خبری مشترک با مشاور شورای امنیت ملی و سرپرست وزارت دفاع ملی گفت ریاست امنیت ملی بیش از ۲۹ عملیات راه اندازی کرده اما همه عملیات ها ناموفق بوده است. او نیز این پرونده را پیچیده توصیف کرد.

این درحالیست که معترضان به آدم ربایی عبدالرووف و ناکارایی حکومت در شهر های مختلف دست به اعتراضات زده و برای ده روز بنادر تجارتی افغانستان در شمال از جمله شهرک بندری حیرتان، بندر آقینه، و شاهراه جوزجان- بلخ را مسدود کرده بودند. 

حاجی نبی، پدر عبدالرووف در تماس اش با من گفت، وقتی برای دیدار با رییس جمهور و پیگیری پرونده پسرش به کابل آمد و گرانی نرخ گاز و آرد  و وضعیت پریشان مردم را دید از حامیانش خواست تا بنادر را برای تجار باز کنند. 

او اما تاکید کرد چادر های تحصن همچنان پابرجاست و پس از دیدار با رییس جمهور تصمیم خواهد گرفت که به اعتراضات سرتاسری شان ادامه دهند یا خیر.

 حاجی نبی میگوید، در دیدار با رئیس جمهور با همان وعده های میان تهی مواجه شده است و تا حال که پنج ماه از پرونده میگذرد هیچ سرنخی از دلبندش پیدا نشده است. 

پدر این کودک ۹ ساله به من گفت، من پنج ماه را دور از فرزند دلبندم در غم و اندوه بسر برده‌ام، اما تا هنوز نمی‌دانم اجبار ریس جمهوری چیست که با این همه شواهد و اسناد علیه آدم ربایان، نمی‌تواند عبدالرووف را از چنگ آنها آزاد کند.

آدم ربایان اخیراً کلیپ صوتی را برای پدر عبدالرووف فرستاده که در آن صدای ناله و فریاد این کودک ۹ ساله در حالی که شکنجه میشود، شنیده میشود. حاجی نبی میگوید، همراه با این کلیپ آدم ربایان پیامی هم فرستاده اند و تقاضای پول را به گونه مشروط از دو میلیون و دوصد هزار به یک میلیون و دوصدهزار کاهش داده اند، البته اگر همه ی این پول در پنج روز پرداخت شود.

او می‌گوید توان پرداخت این پول را ندارد. حاجی نبی میگوید، دولت در ردیابی و آزاد سازی کودک اش از چنگ آدم ربایان ناکام بوده است و هرگاه اتفاقی برای فرزندش بیافتد  دربرابر پارلمان افغانستان خیمه تحصن برپا کرده و یک‌بار دیگر اعتراضات سرتاسری فراخواهد خواند.

اختر محمد برای گفتگو در مورد اتهام‌های که به او وارد شده حاضر به گفتگو با ما نشد. 

مستند: طبابت زیر سلطه طالبان